ಮೋಹ

🌻 ಎಂ  ಶಾಂತಪ್ಪ ಬಳ್ಳಾರಿ  🌻

*ಮೋಹ*

* "ನೀವು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಅವಲೋಕಿಸಿದರೆ, ಅದೊಂದು ಸಂಗತಿಯಿದೆ ಮತ್ತು ಆದೊಂದೇ ಸಂಗತಿ ಅಸಂತೋಷಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅದರ ಹೆಸರೇ ಮೋಹ."

* ಮೋಹ ಯಾವಾಗ ಬರುತ್ತದೆ ಅಂದರೆ ಯಾವುದನ್ನೇ ನಾವು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದೆಂಬ ಭೀತಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿದ್ದರೆ. ಯಾಕೆಂದರೆ ಅದಿಲ್ಲದೆ ನಾವು ಸಂತೋಷದಿಂದ ಇರಲಾರೆವು. ಮೋಹವನ್ನು ಯಾವಾಗಲೂ ಪ್ರೇಮವೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮೋಹ ಪ್ರೇಮವಲ್ಲ. ಪ್ರೇಮದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟಕ್ಕೂ ಭಯವೆಂಬುದು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಪ್ರೇಮ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮುಕ್ತವಾಗಿಸುತ್ತದೆ — ಅವುಗಳು ಬರಲಿ ಇಲ್ಲವೇ ಹೋಗಿರಲಿ.

* ಮೋಹ ಪ್ರೇಮದ ಮುಖವಾಡದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಮೋಹ ಯಾವುದನ್ನೇ ಆದರೂ ಅದನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ, ಬಿಡಲಿಕ್ಕೆ ತಯಾರಾಗಿಲ್ಲ. ಅದು ಯಾವತ್ತಾದರೂ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭಯದಿಂದ, ಅದರೊಂದಿಗೆ ತನ್ನ ಸಂತೋಷವನ್ನು  ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭೀತಿಯಿಂದ ಹಿಡಿತ ಬಿಗಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ.

* ಯಾವ ವಿಷಯ ಕುರುಡಾಗಿರುತ್ತದೋ ಅದು ಪ್ರೇಮವಲ್ಲ, ಮೋಹವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಮೋಹದಲ್ಲಿ ನಿಮ್ಮ ಆನಂದಕ್ಕೆ ಒಂದು ವಸ್ತು ಇಲ್ಲವೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಅನಿವಾರ್ಯವೆನ್ನುವ ಅದೊಂದು ತಪ್ಪು ನಂಬಿಕೆಯಿದ್ದಿರುತ್ತದೆ.

* ಮೋಹವು ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಬಂಧನಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ, ಪ್ರೇಮವು ಅದನ್ನು ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

* ನಾವು ಎಷ್ಟೊಂದು ಸಲ "ನಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತೇನೆ" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೇವೆ. ಆದರೆ ಅಂದರಲ್ಲಿದೆ — "ನೀನು ನನಗೆ ಬೇಕು, ನಿನ್ನಿಲ್ಲದೇ ನಾನು ಅಸ್ತಿತ್ವವಿಲ್ಲ" ಎಂಬ ಅಜ್ಞಾನ. ಇದು ಪ್ರೀತಿಯ ಭಾಷೆಯಲ್ಲ; ಅದು ಮೋಹದ ಅಳಲು.

* ಮೋಹದಿಂದ ಮುಕ್ತರಾದಾಗ ಪ್ರೀತಿ ಪವಿತ್ರವಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಆಗ ನಿಮ್ಮನ್ನು ಕೂಡ ಮುಕ್ತಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

*ನಿರ್ಮೋಹತೆ – ಎರಡು ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳ ಕಥೆ*

* ಒಂದೇ ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಇಬ್ಬರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿದ್ದರೆಂದು ಕಲ್ಪಿಸೋಣ – 'ಎ' ಮತ್ತು 'ಬಿ'. ಇಬ್ಬರೂ ತಮ್ಮ ಕೆಲಸವನ್ನು ತುಂಬ ಪ್ರೀತಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಪ್ರತಿದಿನವೂ ಅವರು ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರು, ತಮ್ಮ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿಸ್ವಾರ್ಥವಾಗಿ ಮಾಡುವವರಾಗಿದ್ದರು.

* ಒಂದು ದಿನ, ಕಂಪನಿಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ನಡೆಯುವ ಕೆಟ್ಟ  ಸುದ್ದಿ ಹರಡಿತು – ಕೆಲವರು ಕೆಲಸದಿಂದ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಘೋಷಣೆ. ಈ ಸುದ್ದಿ ಕೇಳಿದ ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ 'ಎ'ನ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಭಯದ ಹೊಡೆತ ಏಳುತ್ತದೆ. ಅವನ ಶರೀರವಿಡೀ ಕಂಪಿಸುತ್ತೆ. "ನನ್ನನ್ನು ಕೆಲಸದಿಂದ ತೆಗೆದರೆ?" ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳು ಅವನನ್ನು ಆವರಿಸುತ್ತವೆ.

* "ನನಗೆ ಮತ್ತೊಂದು ಕೆಲಸ ಸಿಗದಿದ್ದರೆ? ನಾನು ನನ್ನ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ತೀರಿಸಲಿ? ನನ್ನ ಕುಟುಂಬ, ನನ್ನ ಮನೆ, ನನ್ನ ಜೀವನ ಎಲ್ಲವೂ ಹಾಳಾಗುತ್ತದೆ."

* ಈ ಯೋಚನೆಗಳು 'ಎ'ನ ಕೆಲಸದ ಮೇಲಿನ ಅತಿಯಾದ ಆಸ್ಥೆಯಿಂದ ಬಂದಿದೆ. ಕೆಲಸವೇ ತನ್ನ ಪರಿಚಯ, ಕೆಲಸವೇ ತನ್ನ ಭದ್ರತೆ ಎಂದು ನಂಬಿದವನು, ಅದು ಕಳೆದುಹೋದರೆ ಬದುಕು ಅರ್ಥಹೀನವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಭಯಕ್ಕೆ ಒಳಗಾಗುತ್ತಾನೆ.

* ಇನ್ನೊಂದೆಡೆ, 'ಬಿ'ನ ಧೋರಣೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಬೇರೆಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅವನು ಸಮಾಧಾನದಿಂದ, ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ ಕೂಡಿರುತ್ತಾನೆ. "ಬದಲಾವಣೆ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲೆ ಒಂದು ನಿತ್ಯದ ಸತ್ಯ. ಏನು ಸಂಭವಿಸಿದರೂ ಅದು ನನಗೆ ಒಳ್ಳೆಯದಕ್ಕಾಗಿ ಆಗುತ್ತದೆ," ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯು ಅವನಿಗೆ ಶಕ್ತಿಯನ್ನಿಸುತ್ತದೆ.

* ಅವನ previous experiences ನಿಂದ ಅವನು ಕಲಿತಿದ್ದಾನೆ – ಅನಿರೀಕ್ಷಿತ ಘಟನೆಗಳು ಕೂಡ ಹೊಸ ಅವಕಾಶಗಳ ಬಾಗಿಲು ತೆರೆಯುತ್ತವೆ. ಕೆಲಸ ಹೋದರೆ ಇನ್ನೊಂದು ಉತ್ತಮ ಅವಕಾಶ ಬರಬಹುದು ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆ ಅವನನ್ನು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ನಿಲ್ಲಿಸುತ್ತದೆ. ಅವನು ಜೀವನದೊಂದಿಗೆ ಇಡೀ ಸಂಪರ್ಕವಿಟ್ಟು, ಆದರೆ ಅದರೊಂದಿಗೆ ಅಂಟಿಕೊಳ್ಳದೇ ಇರುವುದನ್ನು ಕಲಿತವನು.

*ಇದು ತಾನೇ "ನಿರ್ಮೋಹತೆ" – ನಾವು ಬಾಳಿನ ಪ್ರತಿ ಅನುಭವವನ್ನು ಆಲಿಂಗಿಸುವುದು, ಆದರೆ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ, ವಸ್ತು ಅಥವಾ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಅತಿಯಾದ ಅಂಟಿತನದಿಂದ ಬದುಕುವುದಿಲ್ಲ.*

*ಮೋಹ ಮತ್ತು ಗುರುತಿನ ನಡುವೆ ಇರುವ ಆಳವಾದ ಸಂಬಂಧ*

* ಮೋಹವು ಗಾಢವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ನಮ್ಮ ಬದುಕಿನಲ್ಲಿ ನಾವು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿಷಯಗಳಿಗೆ ಅಥವಾ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳಿಗೆ ಹೊಂದಿರುವ ಆಕರ್ಷಣೆ ಕೇವಲ ಆಸಕ್ತಿಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲದೆ, ಅದು ನಮ್ಮ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಭಾಗವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ನಾವು ಯಾವುದಾದರೂ ವಿಷಯಕ್ಕೆ ಮೋಹಿತರಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದು ನಮ್ಮ 'ನಾನು' ಎಂಬ ಗುರುತಿನ ಭಾಗವಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಮೋಹವನ್ನು ಬಿಟ್ಟುಬಿಡುವುದು ಅಂದರೆ, ನಮ್ಮ ಗುರುತಿನ ಒಂದು ಭಾಗವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಭಯ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ, ನಾವು ನಮ್ಮ ಮೋಹಗಳಿಗೆ ಜೋತುಬೀಳುತ್ತೇವೆ—even when they rob us of our happiness and trap us in suffering.

* ನಾವು ಯಾವುದಾದರೂ ವಿಷಯ ಮಿತವಾಗಿದೆ, ನಿಶ್ಚಿತವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಿದಾಗ, ನಾವು ಅದಕ್ಕೆ ಮೋಹಿತರಾಗುತ್ತೇವೆ. ಈ ಮೋಹವು ಬಹುಪಾಲು ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು: ನಮ್ಮ ದೇಹ, ಮನಸ್ಸು, ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ, ಸಂಬಂಧಗಳು—ಸಂಗಾತಿ, ಮಕ್ಕಳು, ಹೆತ್ತವರು, ಮಿತ್ರರು, ಉದ್ಯೋಗ, ಸಾಧನೆ, ಹೆಸರು, ಕೌಶಲ್ಯಗಳು, ಹವ್ಯಾಸಗಳು, ಧರ್ಮ, ಯಶಸ್ಸು, ಅಥವಾ ಭೌತಿಕ ಸೌಕರ್ಯಗಳು ಮುಂತಾದವು. ಇಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಮನೆ, ಕಾರು, ಮೌಲ್ಯಗಳು, ನಂಬಿಕೆಗಳು, ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳು ಕೂಡ ಸೇರಬಹುದು.

* ಇದು ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳಲ್ಲೂ ಬಲವಾಗಿ ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಕೆಲವರು ತಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಕೇವಲ ಅಭಿಪ್ರಾಯಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ, ತಮ್ಮ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಭಾಗವನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುತ್ತಾರೆ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ, ಅವರು ತಮ್ಮ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರೆ ತಮ್ಮನ್ನು ತಾವೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡವರಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತದೆ.

" *ಜನರು ಖುಷಿಯಾಗಿರಲು ಇಚ್ಛಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ಖುಷಿಯಾಗಿರಬೇಕಾದರೆ ತಮ್ಮ ನಂಬಿಕೆಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ನಂಬಿಕೆ ಬದಲಾವಣೆ ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲವೆಂದು ಅವರು ನಂಬುತ್ತಾರೆ. ಆಗ ತಮ್ಮ ಬಯಕೆಗಳು ಪೂರ್ತಿಯಾಗದೆ ಇದ್ದರೆ ಸಂತೋಷವೂ ಬೇಡವೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತಾರೆ."*

*ಪರಸ್ಪರ ನಿರಂತರ*